Vaşak cinsleri kedigiller kategorisinin ilgi çeken ve aynı zamanda da tehlike altında olan ırkları arasında bulunmaya devam ediyor.
Cinsleri kategorisinde bulunan hayvanların bir kısmının düzensiz avlanma nedeni ile türlerinin yok olma tehlikesi ile karşı karşıya kaldığı biliniyor. Vaşak cinsleri bu nedenle dünyanın birçok noktasında koruma altına alınmış durumdadır. Bu ırkı vahşi kediler olarak da tanımlamak mümkün. Hem sevimli hem de korkutucu yapıları ile doğal hayatın vazgeçilmez parçalarından biri olarak karşımıza çıkmaya devam ediyor. Bu hayvanların hem doğal alanlarının giderek daralması hem de başka hayvanların doğal sistem içerisinde av sürecine maruz kalmaları sorun yaratan temel hususlardandır.
Lynx olarak da tabir edilen bir ailedir, Türkiye’de de vaşak görülmeye ve varlığını sürdürmeye devam ediyor. Hatta kurulan fotokapanlara yakın zamanda takılan birkaç şirin fotoğraf da doğa koruma birimleri tarafından sosyal medya üzerinden paylaşıldı. Vaşakların ana cinsleri incelendiği zaman dikkat çeken alt başlıklar şunlardır;
- Kanada Vaşağı
- Avrasya Vaşağı
- İber Vaşağı
- Doru Vaşak
Kanada Vaşağı
Kanada vaşağı fiyatları konusunda inceleme yapıldığı zaman türü oldukça büyük tehlike altında olması nedeni ile son senelerde fiyat aralığında çok büyük bir artışın söz konusu olduğu anlaşılıyor. Step vaşağı ile kıyaslandığı zaman soğuk havalara daha uyumlu bir kürk yapısının bulunmuş olması ayrıca memnuniyet uyandırmaya devam ediyor. Siyah vaşak ile arasında bulunan ana fark tüylerinin gri olması ve kalın yapısıdır. Karlı ortamlarda kolaylıkla kamufle olmasına imkan tanıyacak bir bedensel yapının geliştirilmesi adına bu rengin oturduğu anlaşılıyor.
Vaşak görüldü haberleri artık bizi heyecanlandırmaya yetiyor. Sayıları o kadar hızla azalıyor ki bu azalma türün varlığını devam ettirmesi konusunda sorun teşkil etmeye devam ediyor. Vaşak vs kurt kategorisinde inceleme yapıldığı zaman özellikle vaşağın daha ziyade kedigiller kategorisine yakın bir özellik gösterdiği anlaşılıyor. Vaşak fiyatları ve kürkü sayılarının nadirleşmesi ile beraber çok daha yüksek bir seviyeye çıkış yapmıştır. Kanada vaşağı da koruma altına alınan ırklar arasında kendini göstermeye devam ediyor. Bu ırka ilişkin bilinmesi gereken temel hususlar;
- Lynx canadensis olarak da anılır. Kanada’da bulunulan zorlu koşullara en hızlı şekilde ve kolaylıkla uyum sağlayabilen ırkların başında geliyor.
- Idaho’nun kuzey kesimlerinde varlığını sürdürmeye devam etmektedir. Sınırlı bir hal alması ürün tehlikeye girmesini de beraberinde getiriyor.
- Bedensel uzuvlarının büyüklüğünün birbirine göre oldukça orantısız olmasıdır.
- Orantısız duracak kadar büyük olduğu anlaşılıyor. Hatta ayaklarının bir köpek ayağına benzediğini belirtmek bile mümkün.
- En temel kanıtlarından biri olarak ele alınması gerektiğine inanmaktadır. cinslerin bir kısmı ortadan kalkmışken o varlığını inatla sürdürmeye devam etmektedir.
Vaşak cinsleri arasında soğuğa dayanıklılığı ile dikkat çeker.
Avrasya Vaşağı
Vaşağı fiyatları bu ırkın oldukça büyük bir tehlike altında olmasına bağlı olduğu biliniyor. Avrasya vaşağının bizim için asıl önemi ülkemizde de yer alan cins olmasıdır. Türkiye’de de hala vaşakların varlığının devam ettiği son yapılan araştırmalarda netleşmiştir. Bu vaşak cinsi Eurasian Lynx olarak da adlandırılmaktadır. Avrasya vaşağı hakkında bilinmesi gereken hususlardan bazıları;
- Vaşak cinsleri arasında en iyi dağcılardan bir tanesidir. Dağlarımızın nadide vahşi yaşam unsuru olarak varlığını sürdürmeye devam etmektedir.
- Kayalık alanlarda varlığını gösterme konusunda asla zorluk yaşamayacaktır. Kayalık alanlarda hem avlanma hem de dolaşma konusunda asla sıkıntı yaşamayacaktır. Zorlu arazilerde genelde tek başına dolaşmaktan hoşlanır. Sürü ile hareket etmeyi seven bir hayvan değildir.
- Doğa ile uyum içerisinde olduğu için avına yaklaştığı fark edilmeden direkt olarak saldırabilir. Görüş açısı oldukça gelişmiş durumdadır. En ince ayrıntıları dahi fark eden yapısı ile dikkat çekmeye devam etmektedir.
- Hafif sarı üzerine koyu kahverengi benekleri mevcuttur. Kulaklarının sivri ve dik olması da dikkat çekici özellikleri arasında yer almaya devam ediyor. Hem koku hem de işitme duyusunun oldukça ön planda olduğunun belirtilmesi lazımdır.
Vaşak cinsleri kontrolsüz avlanma nedeni ile türünün tehlike altına girdiği de fark edilmektedir. Vaşak cinsleri konusunda ülkemizde son dönemlerde büyük oranda koruma faaliyetleri artırılmıştır. Ayrıca bu koruma faaliyetleri sayesinde sayılarının en azından son birkaç sene içerisinde arttığı tahmin edilmektedir.
Ülkemizde vaşakların son senelerde hayvanat bahçelerinde de sıklıkla sergilenmeye başlandığı fark ediliyor. Bu uygulamanın ne derece doğru olduğunu sorgulayan kişilerin sayısı da oldukça fazla. Etik olmadığını düşünen kişilerin sayısı giderek artmaya devam ediyor. Bu hayvanların özgürlüğünün kısıtlanması ile alakalı net bir bilgilendirme yapamadığı açık! Hayvanat bahçelerinde sergilenmesinden çok daha yerinde bir karar olacağı düşünülmektedir.
İber Vaşağı
İber vaşağı fiyatları sayısının giderek azalmasından kaynaklı olarak yükseliştedir. Son senelerde eskide olduğu gibi bir talep de gelmediğini bilmek gerekiyor. Vaşak fiyatları modacılar tarafından yaygın şekilde kullanılması nedeni ile bir dönem gözde hale gelmiştir. Fakat hayvanların sayısının ciddi manada azaldığı son senelerde bu kullanım alanlarının eskisi kadar yoğun bir ilgi görmediğini de eklemek gerekiyor. Vaşak cinsleri arasında dikkat çekici bir öneme sahip olan İber vaşağı hakkında bilmeniz gereken hususlar;
- İber vaşağı adını da almış olduğu İber Yarımadası’nda yaygın şekilde bulunmaktadır. İspanya ve Portekiz’de bu cinsin koruma altına alınması için farklı çalışmalar yürütülmeye devam etmektedir.
- Avrasya vaşağı ile kıyaslandığı zaman İber vaşağının boyut olarak çok daha küçük olduğu fark edilmektedir. Bir inceleme yapıldığı zaman özellikle dikkat çeken hususların başında sayısının en düşük seviyede olan cins olmasıdır. Kontrolsüz avlanmanın soruna neden olan ana unsur olduğu da bilinmektedir.
- Vaşakların karakteristik özelliklerinden biri olan kısa kuyruğun bu vaşak ırkında da kendini gösterdiği görülmektedir. Diğer vaşak ırklarına göre bedenlerinde bulunan beneklerin çok daha yoğundur. Kamufle olması için bu kürkün büyük oranda katkı sağladığı fark ediliyor.
- Bacak boyutları da kısadır. Bilhassa yüz hatları bakımından kedilere büyük bir benzerlik göstermektedir. Klasik vaşak prototipine uygun yapısı ile bir dönem büyük ilgi odağı olmuştur.
- Bilhassa çalılık alanlarda varlıklarını kolaylıkla sürdürebilmektedir. Avlanma yeteneğinin çok güçlü olduğu da anlaşılıyor. Gece görüşleri de bilhassa yüksek seviyededir.
Vaşak insana saldırır mı; kendini tehdit altında hissettiği zaman insanlara saldırma olasılığı da mevcuttur. Ayrıca yemekleri ellemeye ve almaya çalışmaları durumunda vaşakların verdikleri tepki çok daha net bir hal alıyor.
Doru Vaşak
Doru vaşak fiyatları büyük bir yükseliş göstermiştir. Ayrıca vaşakların cinslerinin tümünde neredeyse bu şekilde fiyat sıkıntısı söz konusudur. Bilinç ile vahşi hayvanların kürklerinden üretilen moda ürünlerinin artık çok da talep görmediği fark ediliyor. Bunun yanı sıra doru vaşak da koruma altına alınmıştır. Ayrıca korumanın etkisi ile sayılarının artırılması için çaba sarf edilen hayvanlar arasında kendi gösteriyor. Ayrıca doru vaşak hakkında tanımlayıcı temel özelliklerden bazıları şunlardır;
- Doru vaşak genelde küçük boyutlu avları tercih etmektedir. Tavşanların ve özellikle farelerin sıklıkla tercih edilen avlardan olduğu anlaşılıyor.
- Bu ırkın genelde Kuzey Amerika temelli olarak mevcudiyetini koruduğu, Kuzey Amerika’da da korunması için aktif faaliyetlerin devam ettiği fark ediliyor.
Vaşak tehlikeli mi; vaşak oldukça yüksek tehlikeye sahip olan vahşi ortamda yaşayabilen ve kesinlikle evcilleştirmesi mümkün olmayan ırklar arasında kendini gösteriyor. Vaşak yavrusu dünyaya gelme sürecinin hem yavru sayısı bakımından sınırlı hem de yavru bakımının zorluğu nedeni ile sayılarındaki artışın çok hızlı olmadığını da eklemek gerekiyor.
Dünyada kaç tane vaşak var; dünyada vaşak sayısının koruma altına alınma sürecinin sonrasında 600 seviyesine çıktığı görülmektedir. Evcil vaşak besleme gibi trendlerin kesinlikle takip edilmemesi gerekiyor. Vaşak cinsleri arasında her bir hayvanın varlığının dünya için önemi çok büyüktür. Her birinin korunması için ayrıca çaba sarf edilmeye devam edilmesi ana kıstaslardan biri olarak ülkelerce kabul edilmiştir.