Armut Cinsleri

Armutları yerken çeşitliliği dikkate almak gerekiyor. Armut cinsleri ve armut cinslerine özel bilgiler yazımızda.

Aslında ülkenin her yerinde her biri farklı mevsimlere ve kendine has özelliklere sahip pek çok armut çeşidi vardır. Armutun anavatanı Çin’dir, ancak çoğunlukla Avrupa’da yetişen “Batı armudu” ve Türkiye’de yetişen “Ankara armudu” gibi çeşitli türleri vardır. Armutta sorbitol adı verilen bir şeker bulunur. Sorbitol, kalın bağırsaktaki ozmotik basıncı artıran ve bağırsak kanalındaki su içeriğini artıran, böylece dışkıyı yumuşatan ve dışkılamayı teşvik eden bir bileşendir. Ayrıca armutun eşsiz dokusunu oluşturan “taş hücrelerin” bağırsak peristaltizmini desteklemesi ve bağırsak hareketlerini iyileştirmesi beklenebilir. Bu nedenle kabızlıktan endişe duyanlara armut tüketimi önerilmektedir. Armut cinsleri armutun besin değerlerini değiştirebilmektedir.

Armut Cinsleri Nedir?

Ülkemizde üretimi yapılan armutlar olabildiği gibi ithalat yolu ile tükettiğimiz armutlarda vardır. Ülkemizdeki armut cinsleri:

• Ankara Armut
• Atago Kikusui Armut
• Chojuro Armut
• Deveci Armut
• Etrusca Armut
• Hosui Armut
• Kosui Armut
• Santa Maria Armut

Armut, klorojenik asit ve kateşinler gibi polifenoller içerir. Polifenoller, sebze ve meyveler gibi çoğu bitkinin sahip olduğu acılık ve pigmentleri oluşturan fonksiyonel bileşenlerdir. Güçlü bir antioksidan etkiye sahiptir ve “aktif oksijen” gibi zararlı maddeleri vücudumuz için zararsız maddelere dönüştürmeye çalışır. Belirli miktarda kateşinin sürekli alımının karaciğerdeki lipit metabolizmasını arttırdığı ve bunun sonucunda vücut yağının daha kolay azalmasına neden olduğu söyleniyor. Kan şekeri seviyesindeki yükselişi baskılar. Kateşinleri yemeklerden önce alarak bağırsaklardan şeker emilimini yavaşlatarak çalışmasını bekleyebilirsiniz. Kolesterol emilimini baskılar.

Kateşinlerin tüketilmesiyle, yalnızca yemeklerden alınan kolesterolün emilimini bastırmak mümkün olmakla kalmaz, aynı zamanda atılımı teşvik edici etkiye de sahip olması beklenir. Bu sayede armutun içerdiği besinlerin vücuda faydalı etkileri bulunmaktadır.

Armut cinsleri fiyatları mevsimine ve bulunduğunuz konuma göre değişmektedir. Armut denilince akla ilk gelen ülke Çin’dir. Ancak ülkemizde armut üretiminde dünyada beşinci sırada yer alıyor. Özellikle Türkiye’de en çok armut ege bölgesinde yetiştirilmektedir. Bunun yanında iç Anadolu bölgesinde ve Marmara bölgesinde de çeşitli armut yetiştiricileri bulunur. Üretimde birinci olan şehrimize baktığımızda ise Bursa armut üreticiliğine de birinci sınıftadır.

Ankara Armut

Armutlu hevesi genel olarak ılıman bir iklimi sever ve bu nedenle sıcaklık ister. Bol bol güneş almalı ve yüksek nemli ortamlarda yetiştirilmelidir. Her zaman birlikte anılan diğer bir meyve olan elma gibi soğuk havalara karşı armutta dayanıklı değil. Özellikle ilkbahar aylarında eğer donanma sorunu yaşanır ise armutun verimi çok fazla düşer. Bu yüzden hem yaz aylarında hem de sonbahar aylarında üreticiliği yapılmaktadır. Ayrıca Seracılık faaliyetleriyle de üretim yapmak mümkündür. Armut çeşitleri denilince ilk akla Ankara armut çeşitleri gelir.

Ankara’da yetişen meyveler içerisinde sadece armut meyvesi yok ancak bu şehrimize isim verilmiştir. Ankara armudu nasıl yazılır diyorsanız okuduğunuz gibi yazabilirsiniz. Rıza bey Armut fidanı en ünlüleri arasında. Deveci armudu bir armut cinsi olup Ankara armudu ile farklı cinslerdir ancak çok karıştırılmaktadır. Ankara armudu özellikleri içerisinde bu armudun ağaçları yayvan andır. Meyvesine baktığımızda yuvarlaktır, boyunsuz durdur.

Alt kısmı üst kısmına göre biraz daha geniştir ve orta iri boyuttadır. Kabuk rengi açık yeşildir kalındır ve eğer kabuğunu yerseniz sarımsı yeşil bir kabuk olduğunu göreceksiniz. Meyvesi oldukça etlidir. Bununla birlikte kıvamı biraz kremsidir ve çok suludur. Tereyağına benzer bir meyvesinin kıvamı olduğunu söyleyebiliriz. Tadı ise tatlıdır, içerisinde güzel bir aroması vardır ve kalitelidir.

Hasat zamanı çiçeklenme esinden itibaren 150 gün kadar sürüyor. Bunun yanı sıra ekimin birinci veya ikinci haftasında hasat atlar toplanır. Gübreleme ilk olarak ekimden sonra yapılmaktadır. İkinci safhası sulama safhasıdır ve su ister. Üçüncü safhası budama safhasıdır ve son safhasını ise meyvelerin seyreltilmesi ile oluşturulmaktadır. Ayrıca yabani armut olarak da bilinir ancak genellikle ağacın meyve verebilmesi için 5 veya 7 yaşında olması gerekmektedir. Bunun yanı sıra yayvan ve daha bodur ağaçlar ise 34 yıllık iken armut mermiye başlamaktadır.

Kışlık armut çeşitleri arasında Ankara armudu sayılmaktadır. Ankara armut fiyatları güncel olarak 27 TL’den satılıyor.

Atago Kikusui Armut

Armut cinsleri içerisinde Japon armudu olarak da bilinen Atago Kikusui Armut cinsi var. Atago Kikusui Armut Ağaçları dik bir şekilde gelişen orta güçte bir armut ağacıdır. Sık dikime uygun olduğu için küçük bir arazide bile çok fazla verim alınabiliyor. Bunun yanı sıra ülkemizde armut yetiştirilebilen tüm bölgelerde yetiştirilmektedir. Bununla birlikte ateş yanığına karşı dayanıklıdır ve çok verimli yapısı olduğundan dolayı ekimden sonra meyvelerini mutlaka seyreltilmesi gerekir.

Meyveleri orta boyutta olurken yeşil de var ve üzerinde de sarı benekleri bulunmaktadır. Uzun saplıdır, şişkin indir ve basıktır. Kabuğunun altındaki eti beyazdır ve suludur. Kış armudu çeşitleri içerisinde ve bu nedenle soğuk havaya karşı da dayanıklıdır.

Chojuro Armut ve  Kosui Armut gibi değildir. Bu iki armut çeşidi ülkemizde yaygın olarak bulunmamaktadır. Deveci Armut ile karıştırılmaz çünkü görünüşleri farklıdır. Tatlı armut çeşitleri arasında meyvesinin tadı çok fazla olurken içerisinde de çok su barındırır. Armut çeşitleri içerisinde Atago Japon armudu olarak da bilinmektedir.  Ayrıca akça armut çeşitleri değildir ve akça armut olarak satışı yapılmamaktadır. Atago Kikusiu armut fiyatı 60 TL güncel olarak satılıyor.

Chojuro Armut

Armut çeşitleri içerisinde Naşi armudu fidanlarından biri de Chojuro armududur.  Deveci Armut fidanlarından sonra en çok fidan üretimi yapılan türdür. Armut cinsleri fiyatları arasında ise ucuz olması ile bilinmektedir. Ankara armut gibi yerli olarak üretilmektedir ancak fidanları mutlaka ithal edilmektedir. Tadından dolayı tatlı armut çeşitleri arasında bulunmaktadır. Fuji armut ve Kosui Armut diğer türleridir. Akça armut çeşitleri içerisine de dahil edilmektedir.  Etrusca Armut ile karıştırılmaktadır ancak o armut İtalya kökenlidir ve melezleme yöntemiyle yapılırken meyveleri akça armuduna benzer.

Chojuro armudu Ağaçları orta kuvvetle olurken yaygın olarak gelişmektedir. Ateş yanığına karşı çok hassas bir ağaçtır. Çiçeklerini orta erken dönemde açar ve genellikle Ağustos aylarında meyvelerini verir. Meyve şekli orta boyutta oğlu meyveleri bulunmaktadır. Ayrıca yüksek şekerli devi yüksek şekerli olmasından dolayı da asit seviyesi düşüktür. Depolaması 5 aya kadar soğuk hava koşulları altında saklanmaktadır. Chojuro armut fidanı fiyatı 45 TL.

Deveci Armut

Armut cinsleri içerisinde ülkemizde en çok adını duyuran armut çeşididir. Armut cinsleri fiyatları içerisinde de en çok tercih edilen olduğu için fiyatı nispeten daha uygundur. Deveci armudu nerede yetişir kökeni Anadolu’dur. Meyveleri iridir ve iyi bakım ister. Alt kısmı geniştir, boyunsuz durdur ve çiçek çukuru da en geniş Armutlu ardan biri. Deveci armut nerenin iç Anadolu bölgesinin meyvesidir. Deveci armudu ne zaman olur ekim ayının ikinci haftasında olgunlaşma dönemine girer. Ankara armudu gibi yerli armut çeşitlerinden biri olduğunu söyleyebiliriz. Deveci Armudu özellikleri ile meyvesi beyaz serttir, içerisi suludur ve tadı çok tatlıdır. Kabuklarına baktığımızda ise sarı bir zeminin üzerine pembemsi ve kırmızılı yerleri belirir.

Kabuğunun kızartmasının nedeni ise güneş gören yerlerinin daha hızlı olgunlaşmasındır. İri bir armut tuttur ve meyvenin iriliği nadiren de olsa 750 grama kadar çıkar. Deveci armudu faydaları Kandaki şeker oranı dengelemekten içindeki vitaminlerden obeziteye kadar birçok faydası var. Deveci armut mu santa maria mı çok karıştırılır ancak ikisi farklıdır. Santa maria Ağustos ayında hasat edilirken, deveci armudu ise ekim ayında hasat edilmektedir. Deveci Armut fidanı fiyatları Ortalama olarak tanesi 150 TL’dir.

Sıcak bölgelerde yetiştirildiğini de armudun sunulduğunda ve kalitesinde düşmeler yaşanıyor. Bu yüzden ağırlıklı olarak nemli bölgelerde yetiştirilmelidir. İsmi ise Samsun’da yaşayan bir üretici olan Lütfi Deveci ’den geliyor. Bu armutu geliştirmesinden dolayı günümüzde hala Deveci armudu olarak anılır ve kullanılmaktadır. En çok yetiştirilen bölgelerde ilk sırada Bursa yer alırken ikinci sırada Antalya üçüncü sırada ise Çanakkale yer alır.

Etrusca Armut

Armut cinsleri içerisinde bir diğer cins ise Etrusca armudu. Bu cins İtalya’da melezleme yöntemiyle geliştirildi. İlk elde edilen ağaçlar yarı dik kıvamındadır ve geniş taç şeklinde oluşuyor. Meyveleri Akça armut türüne benzetildiği için deveci armudu ile sıklıkla karıştırılmaktadır. Kırmızı armut çeşitleri arasındadır. Çünkü zemini açık yeşil olmasına rağmen güneş gören kısımları kırmızı veya pembemsi bir renk alır. Kış armudu değildir ancak doğru saklandığında kış aylarına kadar muhafaza edilmektedir.

Yaz armudu cinslerinden biri ve olgunlaşması temmuz ayının ortalarında gerçekleşiyor. Küçük armut cinsi sayılmaz meyveleri birçok armut türüne göre daha büyük. Etruşka armut özellikleri Meyvesinin eti serttir, suludur ve çok tatlıdır. Armut aynı zamanda çiçekte verir. Her bir meyve tanesi ortalama olarak 200 gram geliyor. Erken hasat edilmesinden dolayı çok talep görür. Kumlu armut görünümündedir. Kosui Armut ile çok karıştırılmaktadır ancak birbirlerinden farklıdır. Etrusca Armut fiyatı ortalama olarak 40 TL satılıyor.

Hosui Armut

Hosui armudu meyveleri açık kahverengi zeminde üzerinde sarı benekleri olan bir cinstir. İri armut çeşitlerinden biridir ve meyvesi çok tatlı ve aromatik bir yapıya sahiptir. Tozlayıcı gerektirmiyor ve kendi kendine verimliliği olan ve devamlılığını sağlayabiliyor. Asya armudu olarak da bilinirken Çin armudu fidanı özelliği taşımaz çünkü kendisi Japon armududur.

Kosui Armut ile isim benzerliğinden dolayı sıkça karıştırılmaktadır ancak ana vatanları aynıdır. 12 ay boyunca dikelim mi? Yapılabildiği için hemen hemen her toprağa uyum sağlamaktadır. Ücretsiz meyve fidanı aldığınızda veya satın aldığınızda genellikle gönderilenler 2 yaşındadır. 2 yaşında bir fidan sahibi olduğunuzda ortalama boyu 100 cm kadardır ve bu dayanmıştır. Fidanlarımızı ettiğinizde bir yıl içerisinde meyve vermeye başlar. Ancak en verimli zamanı fidan 4- 5 yaşına geldiğinde oluşur. Bul geçti bölgelerde yetiştirilmesi tavsiye edilmektedir.

Hosui armut fiyatı 45 TL ile 150 TL arasında değişlik göstermektedir.  Chojuro Armut veya Nashi Armut değildir. Basık küre şeklindedir ve raf ömrü oldukça uzundur. Saksı içerisinde dileyen kişiler, evinde veya balkonunda da yetiştirmektedir. Evde yetiştiriciliği yapılan ise askeri olarak 10 litrelik bir saksı olmalı ve kış armutu olmasından dolayı mutlaka balkona ve açık bir alana koyulmalıdır. Sulama çok fazla istemez ve yaz aylarında dahi 15 20 günde sağlamanız yeterlidir.

Kosui Armut

Kosui armudu Ağaçları yarı dik şekilde gelişir ve orta güçtedir. Sık dikimine uygundur ve armut yetiştirilebilen tüm bölgelerde yetiştiriliyor. Ateş yanığı hastalığına karşı dayanıklı olurken, çok verimli olmasından dolayı mutlaka meyvelerinde seyreltilmesi yapılmalı. Armut meyvelerine baktığımızda orta iriliktedir kahverengi bir zemini vardır. Kahve zeminin üzerinde ise sarı benekli bir görüntüsü bulunmaktadır ve paslı bir meyvedir. Meyvelerin içeriği ise eti beyazdır, aroması vardır, çok lezzetlidir ve suludur. Sapları genellikle uzundur, basık ve şişkindir. Hosui Armut gibi Asya kökenli. Armut çeşitleri içerisinde ekimi en kolay olanlar arasında. Çin armudu olarak biline de aslında Japonya’nın orijinal armutları arasında.

Deveci Armudu ile belirgin özellikleri var ve şekilleri tamamen farklıdır. Küçük armut cinsi sayılmaktadır çünkü yetiştiği ağaç genellikle bodurdur. Kızılcık armudu sayılamaz çünkü güneş gören kısımlarında herhangi bir kızarıklık veya pembelik oluşmamaktadır.

Chojuro Armut ve Etrusca Armut gibi meyvelerinde mutlaka seyreltilme yapılmalıdır. Hasat zamanı genellikle değişir ancak yaz aylarında hasat edilmektedir. Özellikle ülkemizde Bursa’da Ağustos ayının ilk haftası hasat zamanıdır. Tozlayıcı olarak da kullanılırken adaptasyonu en iyi armut fidanları çeşitleri arasında yer alır. Armut cinsleri sıcaklığı sever ancak çok sıcaktan hoşlanmaz. Güneş yanığına karşı hassasiyeti olduğu için ağır sıcağa maruz kalır ise verimliliği düşer.

Armut, elma gibi soğuğa karşı çok dayanamadığı için sıcaklık isteği daha fazladır. Havasız kireç oranı yüksek alkali toprakları sevmediği için daha geçirgen ve zengin topraklarda yetiştirilmelidir. Hosui Armut fiyatı 100 TL ile 300 TL arasındadır.

Santa Maria Armut

Santa Maria armut cinsleri arasında ülkemizde en çok yetiştirilen türlerden biridir. Bu armudun kökeni İtalya merkezli olmasıdır. 1915 yılında İtalya’da santa maria armudu yetiştiriciliği yapıldığı biliniyor. Meyveleri oldukça erimeleri bulunur ve orta tatlılıkta bir armut olduğunu söylemek mümkündür. Eğer pişirerek yemek isterseniz armutları santa maria cinsini tercih edebilirsiniz.

Ülkemizde özellikle restoranlarda armut pişirilecek ise bu tür kullanılmaktadır. Deveci Armut ile adı sık sık anılır çünkü bu iki armutun dünyaya ithal edilmesi ülkemizden gerçekleştiriliyor. Santa Maria Armut nerede yetişir soruna bakarsak özellikle Bursa’nın Gürsu ilçesinde çok geniş bir alanda santa maria ve deveci armudu yetiştiriciliği yapılmaktadır. Sulu armut çeşitlerinden biri meyvesi sert olsa da içinde bol miktarda su bulundurur. Deveci armut çeşitleri kadar yaygındır ve armut yetiştirilen hemen her bölgede fidan ekimi yapılabilir. Akça armut gibi meyvesi çok tatlı ve aromatik değildir.

Santa Maria armudu özellikleri Ağaçları dik gelişir ve boyları oldukça uzayabiliyor. Erken yaşlarda bol meyve vermesi için tarımsal üretim yapmak isteyenler tarafından çok tercih edilir. Meyveleri çok iridir ve konik şeklini alır. Beyaz meyveleri lezzetli tatlı denilebilir ancak diğer armut cinsleri ile karşılaştırılır ise daha az tadı olduğu söylemek doğru olur. Yazlık bir meyvedir ve Temmuz ayının son haftası ile Ağustos ayının ilk haftalarına doğru hasat mevsimi başlar.

Armut cinsleri fiyatları görüldüğü üzere armutun cinsine ve sonucunda alınacak verimliliğe göre değişmektedir. Fidan satın alımı yapılacak ise aşılı ve dikili bir şekilde gönderiminin yapılması önemlidir. Yıl boyunca verimlilik ve günlük koşullara göre meyvelerin fiyatı ise değişiklik göstermektedir.