Arı Cinsleri

Arı cinsleri bal üretimine göre sınıflandırılıyor. ortalama ömürleri, çalışkanlıkları ve bal üretme potansiyellerine bağlıdır.

Türkiye’de bal üretiminde en çok Muğla, Adana ve Ordu illere yer alıyor. Yüksekliklerine göre sınıflandırılan bal arısı çeşitleri genellikle küçük arılardır. Büyük eşek arısı olarak bilinen arı türleri ise bal üretmezler.

Dünyada bilinen arı türleri arasında;

• Karniyol Bal Arısı
• İtalyan Bal Arısı
• Kafkas Arısı
• Kıbrıs Bal Arısı
• Anadolu Arısı
• Belfast Arısı
• Suriye Arısı
• İran Arısı
• Trakya Arısı
• Batı Ege Arısı

Ülkemizde 4 mevsim yaşandığı için arı üretimi ve bal üretimi konusunda oldukça şanslı topraklarda olduğumuzu söyleyebiliriz. Yeryüzünde çiçekler açmaya başladığı ve ilkbaharın ilk görülmeye başladığı dönemler arıların da çalışmaya başladıkları dönemlerdir. Veya havada uçuşan arıları gördüğünüz zaman bilin ki bahar gelmiştir ve bereket dönemine girilmeye başlanmıştır.

Arılar genellikle ilkbahar aylarında çalışmaya başlarlar ve yaz boyunca devam edip sonbahara kadar da bu potansiyellere devam ederler. Ülkemizin doğu bölgelerinin bazı şehirlerinde yabani arı olarak nitelendirilen aykırı ırklar da yetiştiriliyor. Bunlar dağlarda daha yüksek yaylalarda yetişen sıra dışı çiçeklerden topladıkları nektarlar ile nadir bulunan balların üretiminde oldukça yüksek potansiyel sağlarlar.

En iyi arı ırkı çeşitleri, en iyi arı ırkı sınıfları olarak bilinir. Çalışkanlıkları, doğaya ve yeryüzüne katkılarıyla bilinen arılar en fazla 90 gün yaşayabiliyorlar. Ancak bazı yabani arı türlerinin standart arılara göre 6 veya 9 güne kadar fazla yaşadığında biliniyor. Küçük sınıf bal arıları ise en fazla 1 gün ile 3 aya kadar ömürlerini sürdürürler.

Doğal olarak kış aylarında daha soğuk iklimlerde arılar çalışmazlar ve yuvalarından çıkmazlar. Zira soğuk hava, kışları koşulları, kar, kış, yağışlar arılara uygun değildir. Bitkilerden topladıkları nektarlara ve salgınlara göre bal üretimini yaparlar. Şimdi arıların türlerine ve üretimlerini ve Arı fiyatları detaylıca inceleyebilirsin.

Karniyol Bal Arısı

Arı cinsleri arasında bilinen ve Karniol orijinal adıyla yetiştirilen bir Balkan cinsidir. Ülkemizde de arıcılar tarafından sıklıkla yetiştirilen bir türdür. Ayrıca Karniyol arıları, çeşitli haşeratlara ve böceklere karşı da oldukça güçlüdür ve savunma mekanizmaları gelişmiştir. Ancak yetiştiricilerine karşı son derece nezaketli davranırlar ve bu nedenle de arıcılar tarafından tercih edilirler. Üretimlerde ise yetişkin arılardan ziyade yavrularının daha çok verimli olduğu biliniyor.

Karniyol bal arısı fiyatları, yavrularda genellikle daha yüksek olur. Tüm dünyada en çok yetiştirilen ve ticareti yapılan bir arı sınıfı olarak değerlendirilir. Nedeni ise belirli koşullara değil, hemen her iklim yapısına kolay uygulanabilir ve her türlü iklimde de yetiştirilebilir bir arı cinsidir.

Üstelik fiziksel özellikleri bakımından bazı arılara göre de daha avantajlıdır. Değişik bitkilerden ve meyvelerden nektar alma konusunda başarılarıyla biliniyor. Daha farklı miktarlar ve daha hızlı üretim yapma potansiyeline sahiptir. Ayrıca derin türdeki bitkilerden kolaylıkla tat toplarlar ve balların kalitesini artırırlar.

Karniyol Arı fiyatları çok fazla üretim yapıldığı bir hayvan olsa da daha makuldür. Karniyol arılarında istatistik ve değerlendirme gibi bazı yetenekler bulunuyor. Zira arıların topladıkları nektarlara göre ve işçileri toplama, hizalama gibi yetenekleri vardır. Ayrıca buna göre de hangi arının ne kadar nektar toplayabileceğine göre ayarlama yapılıyor.

Türkiye’de bal arısı üretimi için en çok tercih edilen bir cinstir. Ayrıca işçi arıları sınıfının en hızlı üreyen, en hızlı yetiştirilen kolay olan arılarından biridir. Üstelik nektarın bittiği zamanlarda da damızlık üretimini kesme açısından üreticiler tarafından tercih ediliyor. Balların kıvamı, aroması ve verimleri oldukça idealdir.

İtalyan Bal Arısı

Arı cinsleri arasında bilinen bu cins adından da anlaşılacağı üzere İtalyan kökenlidir. Farklı iklim özelliklerine kolayca adapte olabilir ve özellikle Akdeniz’in hava koşullarına tam uyumludur. Aynı zamanda hızlı bir şekilde uyumlu olabilir ve bu nedenle de arıcılar tarafından tercih edilir.

İtalyan bal arısı fiyatları, genellikle Altın Arı ismiyle listelerde yer alır. Ayrıca üreme potansiyelleri oldukça yüksektir ve üretkenliklerini fazladır. Tıpkı Karniol arılarında olduğu gibi bu arıların da dil yapısı uzundur ve bu nedenle nektar ve salgılama oranları pek çok arıya göre yüksek avantaj sağlar. İtalyan bal arı fiyatları, bu cinslerin sağlık koşullarının da ideal olması nedeniyle biraz daha yüksektir.

Zira hastalıklara karşı adeta korunan arı türlerinden biri olarak biliniyor. Üstelik bal üretme potansiyelleri fazla yüksek, vücutları dirençli ve arıcılara karşı oldukça nazik ve uysaldırlar.

Kafkas Arısı

Bölgelere göre arı ırkları sıralamasında en bilinen türlerden birisi de elbette Kafkas arasıdır. Orta Kafkasya’dan üremiş olan ve dünyanın pek çok ülkesinde yetiştirilmesine devam edilen ve bal üretiminde de tercih edilen bir türdür. Çiçek balı potansiyelleri oldukça yüksek ve diğer arılara göre rengi biraz farklıdır. Siyah renkli bir arıdır ve dil yapısı oldukça uzundur. Kafkas arı fiyatları daha fazla bal üretme potansiyelleri oldukları için biraz daha yüksek olmaktadır. Üstelik arıcılara da kolaylık sağlar. Kolay yönetebilirler ve çok fazla yetiştiricilerine zarar vermez yapıları vardır. Üstelik derin çiçeklerden kolaylıkla nektar alabiliyorlar. Orta Kafkasya arı türleri, propolis yetiştirme ve üretiminde de en çok tercih edilen bir cinstir.

Kafkas arısı fiyatları ve Kafkas propolis fiyatları da ülkemizdeki potansiyellerine göre farklı skalada sunuluyor. Yayla çiçek balı üretimi ve yüksek yayla çiçek balı üretimine göre değerlendirilir. Yayla arıları genellikle 500 m civarında nektar toplarken yüksek yayla araları ise 1.500 m yukarısında çalışırlar.

Kıbrıs Bal Arısı

Türkiye’deki arı türleri listelerinde en popüler olarak tercih edilen cinslerden biri de Kıbrıs arılarıdır. Kıbrıs kökenli bir arı olup, diğer uysal yapıdaki türlere göre biraz daha farklıdır. Zira profesyonel arı yetiştiricileri tarafından sadece yönetebilirler. Nitekim sokma eğilimleriyle genel anlamda asi bir yapıları vardır.

Kıbrıs bal arısı fiyatları, popülasyonuna göre belirleniyor. Çok fazla tercih edilmeyen bir cinstir. Melezleme açısından çok biraz sorunlu bir arı türü olduğu için ülkemizde çok yetiştirilen bir cins değildir. Akdeniz bölgesinin genellikle güney bölümlerinde bulunan asi bir arı türüdür.

Bal arılarının bal üretme potansiyelleri çok azdır ve kimisi bir çay kaşığı kimisi en fazla 12,5 çay kaşığına kadar bal üretebiliyorlar. Ömür boyu geçirdikleri gün sayısına bağlı olarak da potansiyelleri belirlenir. Ancak koloniler halinde oldukları için ilkbahar ve sonbahar döngüsü arasında genellikle 2 ya da 3 defa ürün alımı yapılabiliyor.

Ortalama bal arılarının çalıştığı her bir kovandan mevsimsel olarak tek seferde en fazla 30 kiloya kadar bal elde edilebiliyor. Ancak çok çalışkan arılar ve kovanları potansiyellerine, iklim koşullarının verimine göre de alınan bal oranı 90 ila 100 kiloya kadar da artış gösterebilir.

Anadolu Arısı

Anadolu arısı fiyatları, diğer arılara göre biraz daha yüksek olan olmaktadır. Türkiye’de en çok tercih edilen ve 7 bölgede de yetişebilen kendiliğinden görülebilen bir cinstir.

Anadolu’ya has bu bal arası muhteşem üretim potansiyeline sahiptir. Minik arı türünde olup genellikle bahar aylarında şehirlerde dahi sıklıkla görülebilir. Tüyleri daha çok kahverengidir ve uysal bir yapıya da sahiptir. Genel anlamda sokma eğilimleri, saldırgan davranışları yoktur. Üstelik arıcılar tarafından tercih edilmesinin nedeni de kolay yönetebilmeleri ve söz dinlemelidir.

En popüler arı cinsleri arasında yer alan Anadolu arılarının yetiştirme kalitesi bir hayli yüksektir ve fiziksel koşullarıyla da oldukça dayanıklılıklarıyla bilinirler. Zira sadece bahar aylarında değil hemen her mevsimde bal üretme potansiyeline sahiptir, üstelik diğer arılara göre de çok az miktarda bal tüketir.

Arı cinsleri döl verimi açısından avantajlı olup yetiştirme ve yavruluk konusunda da performansı yüksektir. Kaliteli bir arıdır ve zor iklim ve hava şartlarında dahi bal biriktirme potansiyeli ile Türkiye’de en çok yetiştirilen ve tercih edilen arı cinsidir.

Belfast Arısı

Belfast arısı fiyatları, Türkiye’de fazla yetiştirilemediği için biraz daha yüksek olabiliyor. Bu arının kökeni İngiltere’dir. Buckfast Abbey Manastırı bu arının ilk geliştirildiği yerdir. Zira klon bir cins olup melez arasında yer alıyor. Günümüzde de yetiştirilen arıların çoğu melez arı olarak bilinmektedir.

Daha çok bal üretimi ve propolis üretimine göre arı cinsleri belirlenmektedir ve çeşitli ırkların potansiyelleri ile melezlemeye göre üretilmektedir. Belfast Abbey arıları da İtalyan ve Avrupa arılarından üretilen bir çalışmadır.

Belfast arı ırkı sağlık ve fiziksel özellikleri bakımından oldukça güçlü ve dayanıklı bir cinstir. Ayrıca bal üretiminin yanı sıra propolis toplama potansiyelleri ile de bilinen tercih edilen bir arıdır. Nazik ve uygulanan özellikleriyle arıcıların tercih ettiği bir cinstir. Bahar aylarında yüksek çalışırlar ve fakat soğuk havalar ve iklimlerde de üretim potansiyelleri yüksek olmaz. Hızlıdırlar, donanımlıdırlar ve yavru üretme potansiyeliyle de aracılar tarafından tercih edilen bir cinstir.

Suriye Arısı

Uyumluluk özelliği yüksek olmayan ve sokmaya meyilli Arı cinsleri arasında yer alıyor. Anavatanı Suriye olan bu cins Türkiye’de çok fazla tercih edilmiyor ve sadece Doğu şehirlerinin bazılarında iklim dayanımları ile tercih edilirler. Nedeniyse üretimde fazla performanslarının olmaması, genel anlamda saldırgan özelliklerinin bulunmasından kaynaklanıyor.

Suriye arısı fiyatları, Ortadoğu topraklarında çok daha uygundur ve Türkiye’de fiyatları ekonomik olmasına rağmen özellikle bal üretiminde tercih edilmiyor. Potansiyel ve verimleri oldukça düşük olup aynı zamanda en hırçın arı ırkı arasında yer aldığı için tıpkı Kıbrıs bal arıları gibi çok fazla yetiştirilmemektedir.

İran Arısı

Büyük arı türleri arasında bilinen ve anavatanı İran olan bu cins yine saldırgan tür arılar arasında yer alır. Sokma meyilleri yüksektir ve yetiştiricilerine çok kolaylık sağlamazlar. Iran topraklarında ve Türkiye’nin bazı bölgelerinde görülebilen bu cinslerde bal üretim potansiyeli düşüktür, verimleri yüksek değildir.

Türkiye’de doğu bölgelerinde tercih edilen arı cinsleri olarak biliniyorlar. Nitekim, Diyarbakır ve civar illerde iklim koşullarından dolayı genellikle aracılar tercih eder. Ayrıca Şırnak ve Hakkari şehirlerinde de Yabani arı çeşitleri soğuk hava koşullarından dolayı ve bu arınan daha iklime dayanımlı olmasından dolayı tercih ediliyor. Yetiştirilen bölgelerden birisi Bitlis yaylalarıdır.

İran arısı fiyatları tıpkı Suriye ve Kıbrıs aralarında olduğu gibi biraz daha düşüktür. Yüksek yaylalarda da çalışabildiği için profesyonel yetiştiriciler tarafından tercih edilebiliyor.

Trakya Arısı

Trakya bölgesine has Arı cinsleri arasında görülebilen bir türdür. Yabani ırklardan değildir ve uyumlu bir yapıya sahiptir. Profesyonel birer işçi arısı sayılabilirler ve çalışma alanları yüksek verim içerir. Polen toplama, nektar toplama ve bal üretiminde yüksek fayda sağlayan ve pek çok arı türüne göre de ortalama 9 güne kadar daha fazla ömrü oran arı türleri arasında popülerdir.

Zehirli arı türleri ve çeşitli böceklere karşı da savunma potansiyelleri yüksek bir sınıf olarak bilinmektedir. Yetiştiricilerine karşı son derece nazik ve uysaldırlar. Hızlıdırlar ve üretkenliklerini de oldukça yüksektir.

Trakya arısı fiyatları, ülkemizde korumaya alınan bir tür olduğu için biraz daha yüksek olabiliyor. Üretim kabiliyetleri yüksek ve nesilleri tükenme tehlikesinden dolayı sadece profesyoneller tarafından yetiştirilmesi planlanan ve korunan bir cinstir. Kaliteli bal üretimi ve kaliteli yavru üretimi konusunda da sıklıkla tercih ediliyor.

Batı Ege Arısı

Zamanında yabani Arı cinsleri arasında olup günümüzde ise üretimde kullanılan arı türlerinden biridir. Türkiye’de en çok yetiştirilen, en çok üretimi yapılan ve en çok satışı yapılan arı türlerinden biri olduğu belirlenmiştir. Görüldüğü bölgeler genellikle Ege, Marmara’nın güneybatı bölgeleri ve Akdeniz’in batı bölgeleri olarak bilinmektedir. Aynı zamanda bu arılar batı Efe Arısı olarak da halk arasında bilinmektedir.

Batı Ege arısı fiyatları, ortalama değerlerde olup bal üretimi ve verimi konusunda daha yüksek potansiyeller sağladığı için dönemlerine göre ve üretim zamanlarına göre farklılık gösterebiliyor. En çok bal üretime kabiliyeti olan Arı cinsleri arasında yer alıyor.

Batı Ege Arısı yaylalar ve yüksek rakımlarda çalışabilen ve uyumlu olduğu için yetiştiricilerini yormayan nazik davranan ve sokma potansiyeli olmayan arı türleri arasındadır. Ortalama değerleri ise %20 ila 25’ten fazla olup balı üretme kapasitesinde de en çok tercih edilebilen cinsler arasında yer alıyor.

Ancak bu arılar adından da anlaşılacağı gibi Batı Ege bölümlerinde yaşar ve fakat ülkenin doğu bölgelerinde zor ve soğuk hava koşulları olan şehirlerde üretilmesi veya çalışması çok da söz konusu değildir.

Türkiye arı yetiştiriciliği ve bal üretiminde dünyada hatırı sayılır sayılır bir konuma sahiptir. Genel olarak da bilinen arı türleri ve yetiştirilen balları arasında özellikle;

• Bingöl ve Şemdinli çiçek balı
• Muş ve Kayseri çiçek balı
• Yüksekova çiçek balı
• Çam balı
• Kestane balı
• Narenciye balı
• Lavanta balı
• Kekik balı
• Ihlamur balı