Tavuk Cinsleri

Tavuk cinsleri Türkiye’de ve dünyada birbirinden farklı özelliklerle yetiştiriliyor. Bu yumurtalar hangi tavuklardan üretiliyor?

Türkiye’de temel olarak 4 farklı tür bulunuyor. Bunlar Denizli yöresine ait tavuk türü başta olmak üzere Hacı Kadın tavukları, Sultan ve Gerze tavuk türleridir. Bunun yanı sıra da dünyada yaygın olarak yetiştirilen bazı türler bulunuyor. Kimisi Amerika Birleşik Devletleri, kimisi İngiltere, kimisi Orta Doğu’da yetiştirilen tavuk cinsleridir. Günümüzde en yaygın üretimlerde kullanılıyor. Yumurta verme potansiyelleri, döllenme potansiyelleri, hızlı gelişim süreçlerine göre ve fiyatlarına göre de tavuk cinsleri belirleniyor. Ülkemizde ve dünyanın farklı topraklarında yetiştirilen tavuk türleri genel olarak şöyledir;

• Susex
• Cochin
• Brahma
• Dorking
• Langshan
• Oprington
• Wyandotte
• New Hampshire
• Plymouts Rock
• Rhode İsland Red
• Yerli Irklar

Bu cinslerin renkleri, tüy yapısı, gagaları, ayakları parmak sayıları dahi oldukça değişiktir. Yumurta üretiminde kullanılan tavuklar günümüzde hem ailelerin bahçelerinde, bağlarında yetiştirdikleri hem de profesyonel fabrikalarda geliştirip yetiştirdikleri hayvanlardır.

Sadece yumurta üretiminde değil, yemek sektörü, restoran zincirlerinde tercih edilen bazı tavuk cinsleri vardır. Bunun için özellikle hızlı gelişenler ve çok hızlı doğuranlar tercih edilmektedir. Hem Türk tipi yemeklerde hem de fast food türü yemeklerde son yıllarda en çok tercih edilen hayvanlardan birisi hiç şüphesiz tavuktur ve bu nedenle tavuk türlerindeki fiyatlarda bu potansiyeli belirleyen en önemli unsurlardır. Şimdi genel olarak yetiştirilen tavuk cinslerini ve özelliklerini hemen incelemeye başla.

Susex

Büyük tavuk cinsleri arasında değerlendirilen Susex tavukları, potansiyel bir yumurta üreticisidir. Çok yumurtlayan bir tavuk türü olduğu için Türkiye’de de tercih ediliyor. Üstelik etli bir hayvandır ve et kalitesi lezzeti oldukça yüksek olarak bilinmektedir. Ayrıca verdiği yumurtalar kof değil yani halk arasında dolu yumurta olarak, ağır yumurta olarak bilinmektedir.

Yumurtaları ortalama olarak 60 grama kadar çıkar ve en az 150 adet yumurta verdikleri görülmektedir. Horoz cinslerindeki ağırlıklar 4,5 kilograma kadar çıkar. Dişi tavuklarda genellikle 3,5 kiloya kadar ortalama ağırlıklar görülmektedir. Dişilerde en düşük ağırlıkları ise 3 kiloya kadar görülmektedir.

Susex fiyatları, ithal tavuk cinslerine oranla biraz daha düşüktür. Üstelik restoran zincirlerinde ve catering firmaları tarafından en çok tercih edilen tavuk türlerinden birisi olarak bilinmektedir. Yumurta firmaları tarafından üretimde en çok satın alınan ve üretimi yapılan tavuk türlerinden biridir.

En pahalı tavuk cinsleri değerlendirildiğinde et bakımından ideal kilolar verdiği için Susex tavuk fiyatları genellikle ortalama değerlerdir.

Cochin

Cochin fiyatları, çok yüksek değildir. Nitekim daha çok aileler, bahçelerde beslemek için potansiyel yumurtalarından faydalanma için değerlendirirler. Hızlı üretim, yaygın üretimde çok fazla tercih edilmeyen özellikle rengarenk tüyleri sayesinde daha çok sergi tavukları olarak bilinirler.

Kabarık tüyleri sıra dışıdır ve adeta top top vücutlarında post görünümü verirler. Diğer tavuk türlerine göre oldukça farklı bir görüntü yapıları vardır. Dişlerdeki ortalama ağırlıkları 3,5 kg ile en fazla 4,4 kilograma kadar çıkarken, erkek tavuklarda yani horozlarda ise bu ağırlık 4,4 kg ile 5,6 kilograma kadar çıkabiliyor.

Bacak kısımları çok net sarı renkte ve deri kaplıdır. Halk arasında kahverengi yumurta olarak bilinen ve kabuk rengi koyu olan yumurtayı üretirler. Az yumurtlayan Tavuk cinsleri arasında bir hayvan olarak genellikle elliden daha az yumurta potansiyelleri ile biliniyorlar ancak et üretme potansiyelleri yüksek olduğu için daha çok gıda sektöründe değerlendirilirler.

Brahma

Brahma fiyatları, melez bir ırk olduğu için daha ekonomik şekillerde değerlendirilmektedir. Asya kökenli türdür ve aynı zamanda Malay tavukları ile Cochin tavuklarının melezlenmesi ile üretilen bir cins olarak bilinmektedir.

Tavuk cinsleri ve Özellikleri incelendiğinde, ortalama ağırlıklarının neredeyse 5,5 kiloya kadar çıktığı görülmektedir. Ancak bu dişilerde genellikle 4 kg civarında ve en fazla ağırlık 4,4 kiloya kadar görülmektedir. Horozlardaki bu potansiyel ise genellikle 5 kilo civarında olup, maksimum kapasiteleri 4,3 kilograma kadar görülmektedir.

Kahverengi yumurta verme potansiyelleri olan ve ayak yapıları deri kaplı ve sarı renk formu olan cinslerdir.

Dorking

Dorking fiyatları, diğer tavuk türlerine göre biraz daha yüksek olabiliyor. Nitekim hem et bakımından hem yumurta üretimi bakımından doğurgan bir cinstir ve kökeni İngiltere olarak bilinmektedir. Bu tavuk türü, diğer ırklara oranla parmak sayısıyla ayırt edilebiliyor. 5 adet parmağı bulunan İngiliz tavuk türü beyaz yumurta verir. Üstelik genel ve deri yapısı da beyazdır.

Tavuk cinsleri arasında onları öne çıkaran özelliklerinden biri de 2 renkli kombinasyonlardır. Gövdelerinin ve boyun kısımlarının üst tarafı beyaz uzun tüylerle kaplı olup, gövdenin alt kısmı ve kuyrukları genellikle siyah renktedir. İbibikleri ise kırmızı renkte olup 3 renkli oldukça belirgin tavuk türleridir.

Langshan

Langshan tavukları siyah renktedir. Tüyleri hafif dalgalı ve orta uzunlukta olup bacakları deri kaplı olup ayaklarının üzerinde yine tüylerle kaplıdır. Bu onları en öne çıkaran özellikleri arasında yer alıyor. Türkiye’de ve dünyada Langshan fiyatları, genellikle cinsiyeti ve yaşlarına bağlı olarak belirlenmektedir.

Asya kökenli Tavuk cinsleri arasında yer alıp özellikle Çin’de üretilmiştir ve tüm dünyaya da Çin’den yayılan bir cins olarak bilinmektedir. Hem et potansiyeli açısından hem de yumurtlama açısından oldukça performansı yüksek bir canlıdır. Paçalı tavuklar sınıfında yer alır ve genel olarak beyaz renklerini görmek mümkündür.

Dişlerdeki ağırlıklar 3 kilodan başlar, 3,8 kiloya kadar devam eder. Horozlarda ise Langshan ağırlıkları ortalama 4 kilo civarındadır ve potansiyel olarak 4.8 kilograma kadar ulaşabiliyor. Yumurtaları koyu kahverengi tonlarda olup derilerinin renkleri de beyaz formdadır ve etleri genel anlamda lezzetli bulunmaktadır. Özellikle fast food ve yemek zincirlerinde üretimde en çok tercih edilen ve o Uzak Doğuda yaygın olarak yetiştirilen bir tavuk türüdür.

Oprington

Oprington fiyatları, diğer tavuk cinslerine göre biraz daha uygun olmaktadır. Nitekim bu tür melezleme çalışmalarıyla üretilmiştir. Daha çok et ırkı olarak bilinmektedir ve et verimi açısından da oldukça doğurgan özelliklerdendir.

Kürt yapısı gri üzerine kahverengi tonlardadır. Tüyleriyle diğer tavuk cinslerinden hemen ayırt edilmektedir. Özellikle kahve füme tonlarında üst kısımları içe kıvrık tüyleri varken alt kısımlarında nispeten bir az daha kabarıktır.

Özellikle arka kalça ve kuyruk kısımlarının yukarı doğru bakan bölümleri tamamen gri renklerde görülmektedir gibi bir kısımları kırmızı ve daha canlı bir renk sunmaktadır. Et için üretilen Yumurta tavuğu cinsleri arasında yer alır.

İngiliz kökenli bir tavuk cinsi olarak bilinmektedir ve derileri beyaz renktedir. Yumurtlama fonksiyonlarında ise daha çok koyu renkli yumurtalar verirler ve yaygın olarak da kahve tonları görülmektedir. Ortalama ağırlıkları erkek canlılarda 4 kilodan başlar ve maksimum 5 kiloya kadar çıkar.

Ortalaması 4,4 kilogramdır. Tavuklarda ise ağırlıklar genellikle 3,3 kilogramdan başlar ve 4 kiloya kadar devam eder. Özellikle Birleşik Krallık ve civar ülkelerde fast food ve restoran zincirlerinde et verim potansiyeliyle tercih edilen bir cinstir.

Wyandotte

Kürk yapısı oldukça kabarıktır ve koyu renk siyah olup yeşil yansımaları bulunmaktadır. Özellikle kuyruk yapısı daha dalgalı ve kıvırcık ponpon görünümündedir. Gövdesinin alt kısmındaki tüylerde aynı forma sahip olup oldukça kabarık ve dalgalıdır.

Boyun ve üst gövdeyle boyunun alt kısımları daha düz ve yeşil parlamaları siyah renktedir. İbibik yapısı kırmızı olup kafası kabarık tüylerine oranla biraz daha küçük görüntü sağlar.

Wyandotte fiyatları, Amerika’da ülkemize göre biraz daha uygundur. Nitekim melez çalışmalarıyla ortaya çıkartılan bir cins olarak bilinmektedir. 9 farklı türü bulunmaktadır. Erkeklerde ağırlar 4 kg’ya kadar, dişilerde ise ortalama ağırlıklar 2,7 ile 3 kilo arasında yer alır. Sırt kısımları daha incedir ve çok fazla et bulunmamaktadır. Düşük kuluçka potansiyellerine mevcut sahiptirler.

Amerika’da melezlemelerle elde edilen, değişik renklere sahip bir ırktır. Bu ırka ait 9 varyete bulunmaktadır. Ortalama canlı ağırlıkları horozlarda 3,9 tavuklarda ise 2,9 kg’dır. Bu ırklar dar sırtlı cılız hayvanların bulunması özelliğindedir ve düşük kuluçka randımanı istenmemektedir.

New Hampshire

New Hampshire fiyatları, et ve yumurta üretim potansiyelleri bakımından diğer tavuklara göre biraz daha yüksek olabiliyor. Amerikan menşeili tavuk olup New Hampshire eyaletinde gelişmiş melezlik çalışmalarıyla üretilmeye başlanmıştır.

Tavuk cinsleri arasında özellikle hızlı gelişme ve erken yaşta gelişebilme potansiyelleri ile özellikle fast food kültürünün çok yaygın olduğu Amerika Birleşik Devletleri’nde en çok üretilen tavuk türleri arasında yer alıyor. Yumurta potansiyeli açısından oldukça performansları yüksektir. Hem büyük boy hem ağır hem de kahverengi yumurta veriyorlar.

En büyük tavuk cinsleri sıralamasında genellikle yer alırlar ve iyi bakıldıklarında genellikle 4 kilograma kadar çıktıkları biliniyor. Tüylenme zamanları da erken aylardan itibaren görülmekte olup, genel anlamda dayanıklı ve fiziksel kapasiteleriyle de tercih edilen tavuk türleridir. Özellikle uzun yaşama potansiyelleri ile Amerika kıtasında ve bazı coğrafyalarda daha yaygın olarak tercih ediliyorlar.

Plymouts Rock

Plymouts Rock fiyatları, Türkiye’de çok fazla yetiştirilmemekle birlikte yüksek fiyatta tavuk cinslerinden biridir. Bu tavuklar özellikle kürk yapılarıyla diğer cinslerden hemen sarılırlar. Siyah ve beyaz rengiyle oldukça şık bir kürk yapısına sahiplerdir.

Adeta zebra gibi alacalı siyah beyaz rengin çizgileri ve kırmızı ibibik yapısıyla biliniyorlar. Bacak kısımları da sarı ve deri kaplı ve çok parmaklı tavuklardan değillerdir.

Amerikan menşeli Tavuk cinsleri arasında yer alan bu tavuğun farklı 2 varyasyonu bulunuyor. En çok en çok yetiştirilen renk ise az önce bahsettiğimiz çubuklu kürk yapısına sahip tavuklardır. Bunun yanı sıra beyaz türleri de bulunmaktadır. Özellikle beyazlar, ticari amaç ile üretilen özellikle fabrikaların en çok görülen tavuk türleri arasında yer alır.

Tavuk ırkları Tablosu incelendiğinde, bu cinslerin genellikle 10 aylık üretim dönemlerinde 180’e kadar yumurtlayabilme potansiyelleri olduğunu gösteriyor. Erişkin canlı erkeklerde ağırlıklar 4 kilo ile 4,6 kiloya kadar çıkabilirken dişilerde bu ağırlıklar 2,9 kilogramdan. 3,6 kiloya kadar farklılık gösteriyor.

Yumurta ve et potansiyeli açısından tercih edilen bir canlıdır. 2 renkli çubuklu Pilmount tavukları yapılan yumurta çalışmaları, üretim ve otoseksin faaliyetleri dahilinde genellikle 220’ye kadar yumurta verdikleri biliniyor. Ağır yumurta çalışmaları dahilinde bu tavuklardan 70 grama kadar yumurta elde edildiği de biliniyor.

Rhode İsland Red

Rhode İsland Red fiyatları, Türkiye’de yetiştirilebilen bir tavuk cinsi olduğu için makul seviyelerdedir. Adeta klasik tavuk görünümünde olarak değerlendiren bir cins olarak biliniyor. Tüyleri kahverengidir fakat kızıl formdadır. Bu nedenle kırmızı renk tüylü olarak adlandırılırlar. Amerikan menşeili bu cins Rhode Adası kaydına sahiptir.

Tavuk cinsleri arasında özellikle erkek cinsleri ile popüler olan bir cinstir. Yumurtlama potansiyelleri çok yüksek olup yumurta ağırlıklarıyla tercih ediliyor. Canlı erişkinlerde ortalama ağırlıklar 4 kiloya kadar varabilirken dişi erişkinlerde ağırlıklar 2,9 kiloya kadar çıkabiliyor. Üstelik iklim koşullarına ve bakımlarının iyi olmamasına rağmen hızlı gelişebilen ve sağlıklı olan tavuk türleri arasındadır.

Türk tavuk ırkları arasından genel olarak Denizli tavuklarına benzer bir görüntü sunarlar.

Yerli Irklar

Yerli Tavuk cinsleri arasında 4 farklı seçenekten bahsedebiliriz. Türkiye’de yaygın olarak üretilen hem yumurta üreticilerinde hem de et üretiminde tercih edilen bazı özel cinsler bulunuyor. Bunlardan en popüleri elbette Denizli horozudur. Zira bu horozlar pek çok filmlere, sinemaya ve görsel sanatlara konu olmuştur. Ayrıca Denizli şehrinin de sembolüdür. Şimdi bu tavuklar hakkında biraz bilgi alalım;

Denizli Tavuk Cinsi

Yerli Irklar fiyatları açısından tavuk üreticileri tarafından daha yaygın olarak tercih ediliyor. Nitekim ülke topraklarına ve coğrafi koşullarına uygun bazı cinsler vardır. Denizli tavukları da tam buna örnektir.

Sadece denizle şehrinde değil, ülkenin hemen her bölgesinde yetiştirilen bir cins olarak biliniyor. Horozlarda özellikle gövde kısmının oldukça dar, küçük ve kabarık olmayan tüylere sahip olduğu biliniyor.

Çok renkli tavuk türleri arasında olup, boyun, sırt ve kanatlarındaki renkler genellikle çok renkli kombinasyona sahiptir. Bunlar bakır, pas rengi, demir, kır ya da pamuk, kır gibi renklerle adlandırılıyor. Ayrıca kırmızı ve siyah renklerinde görüldüğü biliniyor.

İbibikleri genellikle kırmızı formdadır ve çeşitleri gül ya da balta ibik olarak değerlendiriliyor.

Biraz asabi gibi görünen Denizli horozların yüz yapısında gagalar uzundur. Üst gaga daha çok aşağı doğru, eğik üründür ve dişi tavuklarda bu daha kalındır. Ayrıca dişi tavukların gaga rengi gri renk forma sahiptir.

Beyaz derili tavuklar arasında yer alır ve bacakları uzundur. Diğer cinslerden bu özellikleriyle ayrılır. Ayrıca ayak derisi, incik ve pullar genel anlamda da koyu gri form sunar. Yüzlerindeki sert ifadenin nedeni ise erkek veya dişiler fark etmeksizin gözlerinin çevresinde bulunan siyah halkadır.

Denizli horozları özellikle sesleriyle meşrudur. Sesleri güzel olarak değerlendirilen bu horozlara aynı zamanda davudi ses adı veriliyor. Zira tüm dünyadaki horozlardan en uzun süre öte bilen horoz olarak kayıtlara geçmiştir ve bu sürede 16 saniyeye kadar uzamaktadır.

Doğurma potansiyelleri genellikle 38 gr civarında olup, yetişkin canlılardaki ağırlıklar 1 kiloya kadar çıkabiliyor. Erkeklerde ise doğum ağırlıkları genellikle 54,55 grama kadar ulaşabiliyor. Her sene ortalama olarak 115’e kadar yumurta verebilme potansiyelleri vardır. Kızgınlık dönemleri ve çiftleşme dönemleri 24 haftadan itibaren başlar.

Gerze Tavuk Cinsi

Sinop şehrine özel bir tavuk türü olup ülkemizin pek çok bölgesinde yetiştiriliyor. Gerze ilçesinde ilk olarak görülen ve özellikle bu bölgede yetiştirilen siyah tüylü bir tavuktur. Kulak kısımları tüylerle kaplı ve özellikle beyaz renkte kulak küpeleri ile diğer türlere göre sıyrılan bir cins olduğu biliniyor.

Hem ayak derisi hem pulları beyaz renktedir. Ayrıca tavuğun derisi ve incik bölgesinde yine beyaz renktedir. Doğduklarında ağırlıkları 30, ortalama 36 ila 38 gramdır. Yetişkin canlı ağırlıklarda ise dişiler genellikle 1,1 kg. Yumurtalama potansiyelleri idealdir ve beyaz yumurta verirler.

Ortalama yumurta ağırlıkları en fazla 50 grama kadar ulaşır. Senelik ortalama yumurta potansiyellere 85 ila 90 arasında görülür. Kızgınlık dönemleri ise genellikle 25 haftadır.

Hacı Kadın Tavuk Cinsi

Türk Tavuk cinsleri arasında bilinen Hacı Kadın cinsi Anadolu’ya özgü bir türdür. Orta Anadolu’dan türemiştir ve farklı varyasyonları bulunuyor. Vücut kitlesi küçüktür ve daha çok yumurtlama potansiyelleri ile bilinir. Tüy yapıları daha çok siyahtır, ayak derileri ve vücut derileri de beyazdır.

Hacı kadın tavuk cinsi daha çok bahçe, çiftliklerde köy ve kırsal alanlarda ailelerin yumurta üretimi için tercih ettikleri yumurta türüdür. Et potansiyeli için fazla tercih edilmez.

Sultan Tavuk Cinsi

Yerli Tavuk cinsleri arasında bilinen sultan tavuğu İstanbul kökenlidir. İlginç görünümüyle diğer tavuk cinslerinden ayrılan bu tür beyaz renktedir ve adeta papağan görüntüsü verir. Kafa kısmında tüyler ona şapka takmış görüntüsü verirken parçaları da uzun tüylüdür. Daha çok süs tavuğu olarak bilinir. 2 farklı renk kombinasyonu bulunup diğeri çok renktedir. Burun delikleri büyük, kafası kabarık tüylerinden dolayı büyüktür.

V şeklinde görünüm veren gagasının yanı sıra sakallı bir tüylüdür. İngiliz tavukları gibi 5 parmaklı olarak dünyaya geliyorlar. Bu tavuklar genellikle et verimi ya da yumurta verimi açısından çok fazla tercih edilmez. Nitekim sadece süs tavuğu olarak biliniyorlar. Horozların ağırlıkları 2 kg, dişi İstanbul tavuklarının ağırlığı ise 1,5 kg’a kadar ulaşıyor. Yumurtaları ise genellikle 40 ile 45 gr ve ortalama yumurtlama potansiyelleri 70 civarındadır.